İşyerinde cinsel taciz, çalışanların psikolojik ve fiziksel bütünlüğünü tehdit eden ciddi bir iş hukuku ihlalidir. İş Kanunu ve Türk Ceza Kanunu kapsamında hem işçinin hem de işverenin sorumluluklarını doğrudan etkileyen bu durum, işçi için haklı nedenle fesih ve tazminat hakkı doğurabilir. Taciz fiili, güvenli çalışma hakkının ihlali olarak değerlendirilir ve hukuken ağır sonuçlar doğurur.
Bu yazıda işyerinde cinsel tacizin tanımı, işçinin sahip olduğu haklar ve başvurulabilecek hukuki yollar ele alınmıştır.
1. İşyerinde Cinsel Taciz Nedir?
İşyerinde cinsel taciz; aşağıdaki davranışlardan biri veya birkaçı ile ortaya çıkabilir:
- Cinsel içerikli sözler,
- Rahatsız edici bakışlar,
- İzinsiz fiziksel temas,
- Mesaj, e-posta veya sosyal medya üzerinden cinsel içerikli iletiler,
- Tehdit, şantaj veya cinsel talepler.
Bu tür eylemler hem İş Kanunu hem de Türk Ceza Kanunu kapsamında suç teşkil eder.
2. İşçinin Hakları Nelerdir?
a) Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı
4857 sayılı İş Kanunu’na göre işçi, cinsel tacize uğraması hâlinde iş sözleşmesini derhal feshedebilir. Bu durumda işçi:
- Kıdem tazminatına hak kazanır.
- İşveren kusurluysa ek tazminat talep edebilir.
b) Manevi ve Maddi Tazminat Davası Açma Hakkı
Cinsel taciz işçinin kişilik haklarını ihlal ettiğinden işçi;
- Manevi tazminat,
- Uğradığı zararlar için maddi tazminat
talep edebilir.
c) Ceza Soruşturması Başlatma Hakkı
Cinsel taciz, Türk Ceza Kanunu kapsamında suçtur. İşçi tacizde bulunan kişi hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunabilir.
d) İşverenden Önlem Alma Yükümlülüğü
İşveren, çalışma ortamını güvenli hâle getirmek zorundadır. Taciz şikâyeti alan işveren:
- Olayı derhal araştırmalı,
- Gerekirse tacizciyi işten uzaklaştırmalı,
- Mağdur işçiyi koruyucu tedbirler almalıdır.
Aksi hâlde işverenin de hukuki sorumluluğu doğar.
3. İşverenin Yükümlülükleri
İşverenin cinsel taciz karşısında sorumlulukları şunlardır:
- Çalışma ortamını güvenli hâle getirmek,
- Taciz iddiasını ciddiyetle araştırmak,
- Tacizci kişi hakkında disiplin işlemi uygulamak,
- Önleyici eğitim ve politikalar geliştirmek.
İşveren bu yükümlülükleri yerine getirmezse işçi hem işverene hem de tacizciye karşı tazminat davası açabilir.
4. Cinsel Taciz Olayı Sonrasında İşçinin Yapması Gerekenler
Mağdur işçinin hukuki süreç için delil toplaması önemlidir:
- Mesaj ve e-posta kayıtları,
- Kamera görüntüleri,
- Tanık beyanları,
- WhatsApp yazışmaları.
İşçi, taciz olayını öğrendiği veya yaşadığı tarihten itibaren 6 iş günü içinde iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.
5. Hangi Hukuki Yollar İzlenebilir?
İşyerinde cinsel tacize uğrayan işçi şu mercilere başvurabilir:
- İşverene yazılı şikâyet,
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvuru,
- Zorunlu arabuluculuk,
- İş Mahkemesi’nde tazminat davası,
- Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusu.
Olayın niteliğine göre süreç hem iş hukuku hem ceza hukuku yönüyle ilerleyebilir.
Sonuç
İşyerinde cinsel taciz, işçinin kişilik haklarını ihlal eden ciddi bir çalışma hakkı ihlalidir. Bu durumda işçi sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir, tazminat talep edebilir ve tacizci hakkında cezai süreç başlatabilir.
İşyerinde cinsel tacize maruz kalan çalışanlar, hukuki haklarını doğru şekilde kullanabilmek için Bozdağ Hukuk Bürosu’na başvurabilirler.