Araç Alım Satımında Anlaşmazlık — Hukuki Süreç ve Çözüm Yolları

Araç alım satımında satış sonrası anlaşmazlıklar sık görülür. Bu rehberde alıcı ve satıcı açısından en yaygın uyuşmazlık türlerini, uygulanabilecek hukuki yolları, zaman aşımı sürelerini ve mahkeme sürecinde karşılaşılacak önemli adımları özetledik.

1. Sık Rastlanan Anlaşmazlık Türleri

• Ayıplı araç (gizli ayıp): Satıcının aracın ciddi bir arızasını veya geçmişteki ağır hasarını gizlemesi.
• Kilometre düşürme: Gerçek kilometre bilgisinin değiştirilmesi; aldatma ve dolandırıcılık unsurunu taşıyabilir.
• Hasar / pert geçmişinin gizlenmesi: Araç daha önce ağır hasarlıysa ve bu bilgi saklandıysa alıcı hak talep edebilir.
• Ödeme anlaşmazlıkları: Ödeme yapılmaması, taksitlerin aksaması veya senetlerdeki usulsüzlükler.
• Noter işlemleri ve belgede sahtecilik: Evrakın usulüne uygun düzenlenmemesi veya sahteciliğe ilişkin iddialar.

2. Alıcının Hakları (Ayıplı Araç Durumunda)

Tüketici ve Borçlar Kanunu çerçevesinde alıcının başlıca hakları şunlardır:

• Sözleşmeden dönme: Aracın iadesi ve bedelin geri alınması.
• Bedel indirimi: Ayıbın oranında satış bedelinde indirim talebi.
• Ücretsiz onarım: Satıcının onarım masraflarını üstlenmesi.
• Ayıpsız benzeri ile değişim: Mümkünse aynı nitelikte ayıpsız bir araç ile değişim.

Alıcı, talebini kullanmadan önce satıcıya noter onaylı ihtarname göndermeli; dava açmadan önce arabuluculuk uygulaması gerekiyorsa bu yol izlenmelidir.

3. Zaman Aşımı ve Süreler

Ayıbın öğrenildiği tarihten itibaren genel dava süresi 2 yıldır. Ticari satıcılardan yapılan sıfır km satışlarda ve garanti koşullarında süreler ve haklar farklılaşabilir; dolandırıcılık veya hile söz konusu ise süreler kesintiye uğrayabilir.

4. Dava Süreci — Adımlar

1. İhtarname: Alıcının satıcıya ayıp/eksikliği bildirmesi ve çözüm talep etmesi.
2. Arabuluculuk (gerekirse): Tüketici uyuşmazlıklarında veya mahkeme öncesi zorunlu arabuluculuk süreçleri olabilir.
3. Mahkeme başvurusu: Yetkili tüketici mahkemesi veya asliye hukuk mahkemesi.
4. Bilirkişi incelemesi: Aracın teknik durumu ve ayıp tespiti için bilirkişi raporu talep edilir.
5. Hüküm ve uygulama: Mahkeme kararına göre iade, bedel indirimi, onarım veya tazminat kararı verilir.

5. Satıcının Sorumlulukları ve Savunmaları

Satıcılar için önemli hususlar:

• Araç geçmişi ve hasar bilgilerini doğru ve eksiksiz beyan etmek.
• Mümkünse ekspertiz raporu almak ve alıcıya sunmak.
• Ödeme ve devir sürecinde usul kurallarına uymak; noter işlemlerini eksiksiz yürütmek.
• Hile iddialarına karşı belgeleri saklamak (ekspertiz, bakım kayıtları, sözleşme, dekontlar).

6. Deliller — Davada Nelere Dikkat Edilir?

Mahkemede deliller kritik öneme sahiptir. Örnek deliller:

• Ekspertiz ve servis kayıtları
• Noter satış senetleri ve sözleşmeler
• Ödeme dekontları, havale ve senetler
• Tanık beyanları ve mesajlaşma kayıtları
• Aracın ekspertiz raporu (mahkeme emriyle bilirkişi)

7. Ceza ve Tazminat İhtimalleri

Kilometre düşürme veya ağır hasar bilgisinin kasıtlı gizlenmesi gibi hallerde hem hukuki tazminat hem de ceza soruşturması gündeme gelebilir. Dolandırıcılık iddiaları Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusu ile bildirilmelidir.

8. Pratik Öneriler — Alıcı ve Satıcı için

Sık Sorulan Sorular (Kısa)

S: Ayıplı aracı öğrendikten sonra ne kadar sürem var?

C: Genelde ayıbı öğrendiğiniz tarihten itibaren 2 yıl içinde dava açma hakkınız bulunur.

S: Kilometre düşürme tespit edilirse ne yapılır?

C: Öncelikle ekspertiz ve belge toplayın, noter ihtarnamesi gönderin; hile varsa hem hukuki hem cezai süreç başlatılabilir.

S: Satıcı ekspertiz raporu sunarsa alıcı yine dava açabilir mi?

C: Evet — raporun içeriği ve ayıbın niteliği mahkemece değerlendirilir. Raporda eksik veya yanıltıcı bilgi varsa bu da delil olur.

Nasıl Yardım Alabilirsiniz?

Araç alım satımından doğan hukuki uyuşmazlıklarda delil toplama, ekspertiz yönlendirme, ihtarname hazırlama ve dava takibi için uzman hukuki destek almak sürecin başarısı açısından kritiktir.