Kadın işçilerin gebelik ve doğum sonrası süreçlerinde iş güvencelerini korumak ve anne-çocuk sağlığını güvence altına almak amacıyla Türk İş Kanunu çeşitli izin hakları tanımıştır. Bu yazıda, analık izni, süt izni ve ücretsiz izin haklarını detaylı şekilde ele alacağız.
1. Analık İzni (Doğum İzni) Nedir?
4857 sayılı İş Kanunu’na göre, doğum yapacak kadın işçiye:
- Doğumdan önce: 8 hafta
- Doğumdan sonra: 8 hafta
olmak üzere toplam 16 hafta analık izni verilir.
- 📌 Çoğul gebelik durumlarında (ikiz, üçüz), doğum öncesi izne 2 hafta eklenir.
- 📌 Doktor raporu ile sağlık durumu elverişli ise, işçi doğuma 3 hafta kalana kadar çalışabilir. Kullanılmayan süre doğum sonrası izne eklenir.
2. Süt İzni Nedir?
Kadın işçi, doğumdan sonra 1 yaşını doldurmamış çocuğu için her gün:
🕐 1.5 saat süt izni kullanma hakkına sahiptir.
- Bu izin günlük olup bölünemez.
- İşçi, gün içinde hangi saatlerde kullanacağını işverene bildirerek belirleyebilir.
- Süt izni süresince ücret kesilemez.
- 📌 Bu hak, doğum sonrası 8 haftalık analık izninin bitiminden itibaren başlar.
3. Ücretsiz İzin Hakkı
Doğum yapan kadın işçi, analık izni bitiminden sonra 6 aya kadar ücretsiz izin talep edebilir.
- İşverenin onayına bağlı değildir; işçi isterse bu izin verilmek zorundadır.
- Ücretsiz izin süresi, kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmaz.
- 📌 Ancak bu süre emeklilik prim günlerini etkileyebilir çünkü sigorta yatırılmaz.
4. Erkek İşçinin Babalık İzni
Yeni baba olan işçilere doğum nedeniyle:
🗓️ 5 gün ücretli izin hakkı tanınmıştır. (İş Kanunu Madde 55)
5. Kısmi Süreli Çalışma Hakkı (Yarım Gün Çalışma)
Kadın işçi, analık izni sonrası:
- İlk doğumda: 60 gün
- İkinci doğumda: 120 gün
- Üçüncü doğum ve sonrasında: 180 gün
yarım gün çalışabilir ve kalan sürenin ücretini devlet karşılar.
İzinlerin Kullandırılmaması Durumunda Ne Yapılmalı?
Eğer işveren:
- Analık iznini eksik kullandırıyorsa,
- Süt izni hakkını tanımıyorsa,
- Ücretsiz izin talebini reddediyorsa,
bu durum kanuna aykırıdır. İşçi şu adımları izleyebilir:
- ✔️ İşverene yazılı başvuru yapmak,
- ✔️ İŞKUR ve Aile Bakanlığı’na şikâyette bulunmak,
- ✔️ İş mahkemesine dava açmak.
Bozdağ Hukuk Bürosu ile Kadın İşçi Haklarınızı Güvence Altına Alın
Doğum sonrası izin hakları, hem anne hem de çocuk sağlığı için vazgeçilmezdir. İşverenin bu hakları ihlal etmesi durumunda, işçiye tazminat, haklı fesih ve dava açma hakkı doğar.
Bozdağ Hukuk Bürosu, kadın işçilere doğum izni, süt izni, tazminat talepleri ve haklı fesih gibi tüm süreçlerde profesyonel destek sunmaktadır.