Vasiyetname, kişinin ölümünden sonra malvarlığının nasıl paylaşılacağını belirlediği hukuki bir belgedir. Türk Medeni Kanunu’na göre vasiyetnamenin geçerli sayılabilmesi için belirli şartların sağlanması gerekir. Aksi durumda vasiyetname iptal edilebilir veya hiç hükmünde sayılabilir.
Aşağıda, vasiyetnamenin geçerlilik şartları ayrıntılı şekilde açıklanmıştır.
1. Vasiyet Bırakanın Ayırt Etme Gücüne Sahip Olması
Vasiyetname hazırlayan kişi ayırt etme gücüne sahip olmalıdır. Bu kapsamda:
- Akıl sağlığı yerinde olmalı,
- Yaptığı işlemin sonuçlarını kavrayabilecek durumda olmalıdır.
Eğer kişinin vasiyet hazırladığı sırada ayırt etme gücünün olmadığı ispatlanırsa vasiyetname geçersiz hale gelebilir.
2. Yaş Şartı: En Az 15 Yaşında Olmak
Vasiyetname yapabilmek için kişinin en az 15 yaşında olması gerekir. Bu yaşın altındaki kişilerin yaptığı vasiyetname, şekli ne olursa olsun geçersizdir.
3. Vasiyetnamenin Şekle Uygun Olması
Kanun, üç tür vasiyetnameyi geçerli kabul eder:
a) El Yazılı Vasiyetname
- Tamamı vasiyet eden kişinin el yazısıyla yazılmalıdır.
- Tarih ve imza bulunmalıdır.
- Bilgisayarda yazılan bir metin imzalansa dahi geçersizdir.
b) Resmî Vasiyetname
- Noter, sulh hakimi veya yetkili memur huzurunda düzenlenir.
- İki tanık önünde yapılması gerekir.
- En güvenilir ve geçerli vasiyetname türüdür.
c) Sözlü Vasiyetname (Olağanüstü Haller)
- Savaş, ağır hastalık veya ölüm tehlikesi gibi durumlarda yapılabilir.
- Tanıklar, vasiyet edenin son isteklerini yazıya dökerek yetkili makama iletir.
- Geçerliliği sıkı şartlara bağlıdır.
Bu üç şekilden birine uymayan vasiyetname geçerlilik kazanmaz.
4. Vasiyetnamenin Kişinin Özgür İradesiyle Yapılmış Olması
Vasiyetname şu durumlarda geçersiz hale gelebilir:
- Baskı, tehdit, zorlama altında hazırlanması,
- Başka biri tarafından yönlendirilerek hazırlanması.
Vasiyetname mutlaka kişinin kendi özgür iradesiyle hazırlanmalıdır.
5. Kanuna ve Ahlaka Aykırı Hükümlerin Bulunmaması
Vasiyetnamedeki hükümlerin:
- Kanuna,
- Kamu düzenine,
- Genel ahlaka
aykırı olmaması gerekir. Aksi takdirde bu hükümler geçersiz sayılır.
6. Saklı Pay Sahiplerinin Haklarının İhlal Edilmemesi
Altsoy (çocuklar), eş gibi saklı paylı mirasçıların kanunla korunan minimum payları vardır. Bu payların yok sayılması hâlinde mirasçılar tenkis davası açabilir ve haklarını geri alabilir.
Vasiyetnamenin İptali Mümkün mü?
Evet. Aşağıdaki durumlarda vasiyetname iptal edilebilir:
- Ayırt etme gücünün bulunmaması,
- Tehdit veya zorlama,
- Şekil şartlarının eksikliği,
- Ahlaka veya kanuna aykırılık.
Bu tür sebepler var ise mirasçılar, mahkemede vasiyetin iptali için dava açabilir.
Sonuç
Vasiyetnamenin geçerliliği için kanunun belirlediği tüm şekil ve irade şartlarının eksiksiz şekilde yerine getirilmesi gerekir. Aksi halde vasiyetname uygulanamayabilir veya mahkeme tarafından iptal edilebilir.
Vasiyetname hazırlamak veya mevcut bir vasiyetnamenin geçerliliğini değerlendirmek isteyen kişiler, Bozdağ Hukuk Bürosu'na başvurabilirler.