Velayet, boşanma davalarında en çok tartışılan konulardan biridir. Çocuğun üstün yararı gözetilerek verilen velayet kararları genellikle anne veya babadan birine bırakılır. Ancak son yıllarda ortak velayet kavramı Türkiye’de giderek daha fazla gündeme gelmektedir. Peki ortak velayet Türkiye’de hukuken mümkün müdür? Mahkemeler hangi şartlarda ortak velayet kararı verebilir?
Ortak Velayet Nedir?
Ortak velayet, boşanmış anne ve babanın çocuğun bakım, eğitim, sağlık ve gelişimine ilişkin önemli kararları birlikte alması anlamına gelir. Bu sistemde ebeveynler şu konularda eşit söz hakkına sahiptir:
- Çocuğun eğitim hayatı
- Sağlık kararları
- Sosyal yaşamı
- Gelişim süreçleri
Türk Hukukunda Ortak Velayet Mümkün mü?
1. Türk Medeni Kanunu’nda Ortak Velayet Düzenlemesi Yok
Türk Medeni Kanunu’nda boşanma sonrası ortak velayeti düzenleyen açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle geçmişte ortak velayet uygulaması görülmüyordu.
2. Yargıtay Kararları ile Ortak Velayet Mümkün Hale Geldi
Türkiye’de ortak velayetin önü, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Yargıtay içtihatlarıyla açılmıştır. Yargıtay; tarafların anlaşması, koşulların uygun olması ve çocuğun üstün yararının sağlanması hâlinde ortak velayetin uygulanabileceğini kabul etmiştir.
Dolayısıyla günümüzde ortak velayet Türkiye’de hukuken mümkündür.
Ortak Velayet Hangi Şartlarda Verilir?
1. Ebeveynlerin Anlaşması
Ortak velayet için anne ve babanın iş birliğine açık olması önemli bir kriterdir.
2. Çocuğun Üstün Yararı
Çocuğun psikolojisi, güvenliği ve gelişimi açısından ortak velayetin uygun olup olmadığı mahkemece değerlendirilir.
3. Ebeveynler Arasındaki İletişim
Sürekli çatışma içinde olan ebeveynlerde ortak velayet çocuğun yararına olmayabilir. Hakim, tarafların iletişim kurabilir olmasını arar.
4. Çocuğun Yaşı ve İhtiyaçları
Çocuğun gelişimsel ihtiyaçları, sağlık durumu ve yaşına göre ortak velayet uygun görülebilir.
Ortak Velayetin Avantajları
- Çocuğun her iki ebeveynle eşit ilişki kurabilmesini sağlar.
- Ebeveynler arasında sorumluluklar dengeli şekilde paylaşılır.
- Çocuğun gelişimsel ihtiyaçlarında ortak karar alma imkânı sunar.
- Anne veya baba ile bağın zayıflamasını önler.
Ortak Velayetin Dezavantajları Var mı?
Her aile yapısı farklıdır. Anne ve baba arasında yoğun çatışma varsa, ortak velayet çocuğun yararına olmayabilir. Bu nedenle hakim her dosyayı ayrı ayrı değerlendirir.
Ortak Velayet İçin Nasıl Başvuru Yapılır?
- Anlaşmalı boşanma protokolüne ortak velayet talebi eklenebilir.
- Çekişmeli boşanma davasında ortak velayet talep edilebilir.
- Mevcut velayet kararından sonra koşullar değiştiyse velayetin değiştirilmesi davası açılabilir.
Bu süreçte uzman bir aile hukuku avukatından destek alınması hak kayıplarını önler. Ortak velayet konusunda hukuki destek almak isteyen kişiler Bozdağ Hukuk Bürosu’na başvurabilirler.