Miras bırakanın vefatı sonrasında mirasın nasıl paylaşılacağı, özellikle birden fazla mirasçı varsa en önemli hukuki konuların başında gelir. Türk Medeni Kanunu, mirasın paylaşılmasına ilişkin bazı kuralları zorunlu olarak belirlemiştir. Bu nedenle miras bırakan her ne kadar tasarruf özgürlüğüne sahip olsa da, bazı mirasçıların hakları yasayla korunur. Bozdağ Hukuk Bürosu olarak mirasta zorunlu paylaşımın nasıl yapıldığını detaylarıyla açıklıyoruz.
Zorunlu Mal Paylaşımı Nedir?
Zorunlu mal paylaşımı, miras bırakanın ölümüyle birlikte mirasın kanunda belirlenen paylara göre mirasçılar arasında dağıtılmasıdır. Buna "yasal paylaşım" da denir.
Şu durumlarda miras kanuna göre paylaştırılır:
- Miras bırakan vasiyetname veya miras sözleşmesi bırakmamışsa,
- Vasiyetname sadece belirli malvarlıklarıyla sınırlıysa,
- Tasarruf oranını aşan kazandırmalar varsa (tenkis nedeni)
Saklı Paylı Mirasçılar Kimdir?
Bazı mirasçıların mirastaki payları özel olarak korunur. Bunlara saklı paylı mirasçılar denir. Saklı payları vasiyetnameyle dahi azaltılamaz.
- Altsoy (çocuklar, torunlar)
- Anne ve baba
- Sağ kalan eş
Zorunlu Mal Paylaşımında Pay Oranları
1. Altsoy Varsa (Çocuklar ve Torunlar)
Miras altsoy arasında eşit paylaşılır.
Sağ kalan eş varsa:
- Mirasın 1/4’ü eşe,
- 3/4’ü çocuklara gider.
2. Altsoy Yoksa, Anne-Baba Varsa
- Miras anne ve babaya yarı yarıya verilir.
- Sağ kalan eş varsa: Mirasın yarısı eşe, kalan yarısı anne-babaya paylaştırılır.
3. Hiçbiri Yoksa, Kardeşler
Anne ve baba sağ değilse onların payları kardeşlere geçer.
4. Hiçbir Mirasçı Yoksa
Miras devlete kalır.
Zorunlu Mal Paylaşımında İzlenen Süreç
- Mirasçılık Belgesi Alınması: Noter veya sulh hukuk mahkemesinden veraset ilamı alınır.
- Tereke Tespiti: Miras bırakanın tüm malvarlığı, alacakları ve borçları belirlenir.
- Terekenin Borçlarının Ödenmesi: Borçlar ödenmeden paylaşım yapılamaz.
- Kanuni Paylara Göre Dağıtım: Kalan malvarlığı mirasçıların pay oranlarına göre paylaştırılır.
- Tapu ve Araç Devri: Taşınmazlar ve araçlar mirasçıların adına tescil edilir.
- Banka Hesapları ve Alacaklar: Bankalardaki varlıklar pay oranlarına göre dağıtılır.
Miras Bırakan Mal Paylaşımını Değiştirebilir mi?
Miras bırakan vasiyetname veya miras sözleşmesi düzenleyebilir. Ancak saklı payları ihlal edemez. Saklı pay ihlali olması halinde mirasçılar tenkis davası açabilir.
Zorunlu Mal Paylaşımında Sık Karşılaşılan Sorunlar
Bozdağ Hukuk Bürosu’na başvuran müvekkillerin en sık karşılaştığı uyuşmazlıklar:
- Mirasçılar arasında anlaşmazlık,
- Saklı pay ihlali,
- Mal kaçırma (muris muvazaası),
- Tapu iptal ve tescil davaları,
- Paylaşımda uyuşmazlıklar,
- Terekenin borca batık olması.
Sonuç: Zorunlu Mal Paylaşımı Kanunla Belirlenmiştir
Mirasta zorunlu mal paylaşımı, mirasçıların kanuni payları üzerinden yapılır ve saklı paylar özel olarak korunur. Miras paylaşım sürecinin doğru, hızlı ve hukuka uygun ilerlemesi için uzman desteği büyük önem taşır.
Miras hukuku alanında profesyonel hukuki danışmanlık almak isteyenler Bozdağ Hukuk Bürosu’na başvurabilirler.