Mirasta mirasçılıktan çıkarma (ıskat), miras bırakanın belirli nedenlerle yasal mirasçısını miras hakkından mahrum bırakmasıdır. Türk Medeni Kanunu’na göre miras bırakan, kendisine veya yakınlarına karşı ağır bir haksız fiilde bulunan mirasçısını vasiyetname ile mirastan çıkarabilir.
Bu işlem, yalnızca kişisel öfke veya duygusal sebeplerle değil; hukuken geçerli ve ciddi nedenlerle yapılabilir.
Mirasçılıktan Çıkarma Şartları
Mirasçılıktan çıkarma işlemi keyfi olarak yapılamaz. Kanun, bu işlemin geçerli olabilmesi için belirli şartlar öngörmüştür:
1. Mirasçının Haksız Fiil İşlemesi
Mirasçı, miras bırakana veya yakınlarına karşı ağır bir suç işlemiş olmalıdır (örneğin fiziksel saldırı, tehdit, hakaret, dolandırıcılık gibi).
2. Ağır Aile Yükümlülüğünün İhlali
Mirasçı, miras bırakana karşı bakım, saygı, sadakat veya destek yükümlülüklerini ağır şekilde ihlal etmiş olabilir.
3. Vasiyetname ile Belirtilme Şartı
Mirasçılıktan çıkarma, mutlaka resmî vasiyetname veya el yazılı vasiyetname yoluyla yapılmalıdır. Vasiyetnamede çıkarma nedeni açıkça belirtilmelidir; aksi hâlde işlem geçersiz sayılabilir.
Mirasçılıktan Çıkarılan Kişinin Hakları
Mirasçılıktan çıkarılan kişi, miras bırakanın vasiyetini iptal ettirmek amacıyla itiraz davası açabilir. Ancak bu davada, mirasçının belirtilen haksız fiili işlemediğini ispat etmesi gerekir. Aksi hâlde çıkarma kararı geçerli olur ve kişi mirastan pay alamaz.
Eğer çıkarma sebebi haksız veya ispatlanamaz nitelikteyse, mahkeme kararıyla vasiyetname iptal edilebilir ve mirasçının hakları iade edilir.
Mirasçılıktan Çıkarma ile Mirasın Reddi Arasındaki Fark
| Kavram | Açıklama |
|---|---|
| Mirasçılıktan Çıkarma (Iskat) | Miras bırakan tarafından yapılır. Mirasçı, belirli nedenlerle mirastan mahrum bırakılır. |
| Mirasın Reddi | Mirasçının kendi isteğiyle mirası kabul etmemesidir. Bu kişisel bir haktır. |
Mirasçılıktan Çıkarma Halinde Pay Kime Geçer?
Mirasçılıktan çıkarılan kişinin payı, kendi altsoyuna (örneğin çocuklarına) geçer. Eğer çıkarılan kişinin altsoyu yoksa, bu pay diğer mirasçılar arasında paylaşılır.
Sonuç
Mirasta haksız fiil nedeniyle mirasçılıktan çıkarma, ciddi hukuki sonuçlar doğuran bir işlemdir. Vasiyetnamenin doğru hazırlanması, geçerli sebeplerin açıkça belirtilmesi ve olası davalara karşı hukuki güvence sağlanması için profesyonel destek alınmalıdır.
Bu konuda detaylı bilgi ve hukuki danışmanlık almak isteyen kişiler, Bozdağ Hukuk Bürosu’na başvurabilirler.