İcra ve iflas hukuku, alacakların hızlı ve etkili şekilde tahsil edilmesini sağlayan önemli bir hukuk alanıdır. Türkiye’de alacaklılar, borçlarını tahsil edebilmek için ilamsız takip veya ilâmlı takip yollarından birini seçebilir. Ancak bu iki takip türü arasında önemli farklar bulunmaktadır. Yanlış takip yolunun seçilmesi, sürecin uzamasına veya takibin iptal edilmesine sebep olabilir.
Bu yazıda ilamsız ve ilâmlı takibin ne olduğunu, aralarındaki farkları ve hangi durumda hangi takip yolunun tercih edilmesi gerektiğini Bozdağ Hukuk Bürosu olarak detaylı şekilde anlattık.
1. İlamsız Takip Nedir?
İlamsız icra takibi, alacaklının elinde herhangi bir mahkeme kararı olmadan doğrudan icra dairesine başvurarak başlattığı takip türüdür. Uygulamada en çok kullanılan takip yoludur.
İlamsız takibin özellikleri:
- Mahkeme kararı gerektirmez.
- Alacaklının talebiyle icra dairesi ödeme emri gönderir.
- Borçlu 7 gün içinde borca itiraz edebilir.
- Borçlu itiraz ederse takip durur.
- Alacaklı, itirazın kaldırılması veya itirazın iptali davası açarak süreci devam ettirebilir.
İlamsız takip şu alacaklarda kullanılır:
- Kira alacakları
- Mal ve hizmet alacakları
- Ticari alacaklar
- Sözleşmeden doğan borçlar
2. İlâmlı Takip Nedir?
İlâmlı takip, alacağın bir mahkeme kararı, hakem kararı veya ilâm niteliğindeki belgeye dayanılarak tahsil edilmesini ifade eder.
İlâmlı takibin özellikleri:
- Mutlaka bir mahkeme kararı veya ilâm niteliğinde belge gerekir.
- Borçluya ödeme emri gönderilir.
- Borçlunun borca itiraz etme hakkı yoktur.
- Borçlu yalnızca şikâyet yoluna başvurabilir.
- Takip daha hızlı ilerler.
İlâm niteliğindeki belgelere örnekler:
- Kesinleşmiş mahkeme kararları
- Nafaka kararları
- Kira tespit kararları
- Hakem kararları
3. İlamsız ve İlâmlı Takip Arasındaki Temel Farklar
| Kriter | İlamsız Takip | İlâmlı Takip |
|---|---|---|
| Mahkeme Kararı | Gerekmez | Gereklidir |
| Borçlunun İtiraz Hakkı | 7 gün içinde itiraz edebilir | İtiraz edemez |
| Takibin Durması | İtiraz edilirse durur | Durmaz |
| Süreç Hızı | Daha yavaş olabilir | Daha hızlıdır |
| Uygulama Alanı | Genel alacaklar | Mahkeme kararına bağlı alacaklar |
4. Hangi Durumda Hangi Takip Yolu Seçilmelidir?
✔ Mahkeme kararı varsa → İlâmlı takip
- Nafaka kararlarının tahsili
- Kira borcu hakkındaki mahkeme kararları
- Ticari davalarda verilen kararlar
✔ Mahkeme kararı yoksa → İlamsız takip
- Ödenmeyen faturalar
- Sözleşmeye dayalı alacaklar
- Temerrüde düşen kira borçları
Doğru takip yolunu seçmek, alacağın hızlı bir şekilde tahsil edilmesi açısından oldukça önemlidir.
5. Borçlu İtiraz Ederse Ne Olur?
İlamsız takipte borçlunun itirazı takibi durdurur. Bu durumda alacaklı:
- İtirazın Kaldırılması (İcra Hukuk Mahkemesinde)
- İtirazın İptali Davası (Asliye Hukuk / Asliye Ticaret Mahkemesinde)
İlâmlı takipte ise borçlu borca itiraz ederek takibi durduramaz; yalnızca işlemin hatalı olduğu iddiasıyla şikâyet yoluna gidebilir.
6. Süreci Avukatla Takip Etmek Neden Önemlidir?
İcra ve iflas hukuku teknik bir alan olup süreler çok kritik öneme sahiptir. Yanlış takip türünün seçilmesi veya sürelerin kaçırılması, alacağın tahsil edilememesine yol açabilir. Profesyonel destek almak isteyenler Bozdağ Hukuk Bürosu’na başvurabilirler.
Sonuç
İlamsız takip, mahkeme kararı olmayan alacaklarda başvurulan bir yol olup borçlunun itiraz etmesiyle süreç uzayabilir. İlâmlı takip ise mahkeme kararına dayanması nedeniyle daha hızlı ve etkili bir tahsilat yöntemidir. Doğru takip yolunun belirlenmesi, sürecin etkin ve sorunsuz şekilde yürütülmesi açısından büyük önem taşır.