Aile hukukuna konu olan davalarda, özellikle velayet, kişisel ilişki ve nafaka gibi konuların çözümünde en çok başvurulan ilke çocuğun üstün yararıdır. Türk Medeni Kanunu, çocukla ilgili her türlü kararda onun fiziksel, duygusal ve psikolojik gelişimini en iyi şekilde koruyacak tercihler yapılmasını öngörür.
Bu noktada mahkemeler sıklıkla Sosyal İnceleme Raporu (SİR) talep ederek karar verir. Peki çocuğun üstün yararı ne demek? SİR raporu nedir? Tüm detaylarıyla açıklıyoruz.
Çocuğun Üstün Yararı Ne Anlama Gelir?
“Çocuğun üstün yararı” kavramı, çocuğun:
- Güvenli bir ortamda büyümesini,
- Fiziksel ve ruhsal sağlığını,
- Eğitim hayatının kesintiye uğramamasını,
- Aile bağlarının sağlıklı şekilde devam etmesini,
- İhmal ve istismardan korunmasını
temel alan bir ilkedir. Yargıtay kararlarında da bu ilkenin, tüm çocuk haklarının önünde ve belirleyici olduğu açıkça belirtilmiştir.
Hangi Davalarda Çocuğun Üstün Yararı Göz Önünde Bulundurulur?
- Boşanma davalarında velayet belirlenirken,
- Kişisel ilişki (çocuğun anne-baba ile görüşme) düzenlenirken,
- Çocuğun soybağının kurulmasında,
- Evlat edinme işlemlerinde,
- Koruma tedbirlerinin alınmasında
Çocuğun üstün yararı esas alınır.
SİR Raporu Nedir?
Sosyal İnceleme Raporu (SİR), mahkeme tarafından görevlendirilen sosyal çalışmacı, pedagog veya psikolog gibi uzmanlarca hazırlanır. Raporda:
- Aile ortamı gözlemlenir,
- Tarafların çocukla ilişkileri değerlendirilir,
- Çocuğun duygusal ve gelişimsel ihtiyaçları tespit edilir,
- Taraflarla görüşmeler yapılır ve raporlaştırılır.
Bu rapor, mahkemeye çocuğun üstün yararı açısından objektif bilgi sunar ve karar verirken belirleyici rol oynar.
SİR Raporuna İtiraz Edilebilir Mi?
Evet. Taraflar SİR raporunun objektif olmadığını, eksik ya da hatalı tespitler içerdiğini düşünüyorlarsa itiraz edebilir. Mahkemeden yeniden sosyal inceleme yapılmasını ya da bilirkişi atanmasını talep etme hakkına sahiptir.
Velayet Davalarında Çocuğun Görüşü Alınır mı?
12 yaşını doldurmuş ya da ayırma gücüne sahip çocukların görüşleri alınır. Ancak nihai karar her zaman çocuğun beyanına değil, onun üstün yararına göre verilir.
Bozdağ Hukuk Bürosu ile Haklarınızı Koruyun
Velayet, nafaka veya çocukla kişisel ilişki gibi davalarda çocuğun üstün yararına uygun şekilde hareket edilmesi zorunludur. Bozdağ Hukuk Bürosu, bu tür davalarda uzman avukatlarıyla yanınızda. SİR raporlarına itiraz süreci ve davalarda stratejik adımlar için bizimle iletişime geçebilirsiniz.