Hukuki işlemlerin geçerliliği, hem tarafların iradelerine hem de yasal düzenlemelere uygunlukla sağlanır. Ancak bazı işlemler vardır ki başlangıçtan itibaren geçersizdir. İşte bu tür işlemler hukukta “butlan” olarak adlandırılır. Peki butlan nedir, hukuki sonuçları nelerdir ve nasıl ileri sürülür?
Butlan Nedir?
Butlan, hukuken yok hükmünde veya kesin olarak geçersiz sayılan işlemleri ifade eder.
Bir işlem butlan ile sakatsa, bu işlem hiç yapılmamış gibi kabul edilir ve kendiliğinden geçersizdir.
Borçlar Hukuku, Medeni Hukuk ve özellikle Aile Hukuku gibi alanlarda sıkça karşımıza çıkar.
Butlanın Özellikleri
- Kesin hükümsüzlüktür: İlgili işlem, baştan itibaren geçersiz sayılır.
- Mahkeme kararı gerekmez: İşlem kendiliğinden geçersizdir, ancak çoğu zaman tespiti için dava açılır.
- Herkes tarafından ileri sürülebilir: Taraflar, üçüncü kişiler hatta hâkim re’sen dikkate alabilir.
Örneklerle Butlan
Evlenme Hukukunda:
Zorla yapılan, akıl hastası olan kişinin evliliği veya hısımlık engeline rağmen yapılan evlilik mutlak butlanla geçersizdir.
Borçlar Hukukunda:
- Konusu imkânsız bir sözleşme (örneğin “ölüyü diriltme taahhüdü”) baştan itibaren geçersizdir.
Medeni Hukukta:
Hukuki ehliyeti olmayan kişinin yaptığı vasiyetname butlan ile sakattır.
Butlan ile İptal Arasındaki Fark Nedir?
- Butlan, işlemin kendiliğinden ve kesin geçersizliğini ifade eder.
- İptal, belli şartlar altında işlemin geçersiz sayılmasını sağlar (örneğin, irade bozukluğu ile yapılan sözleşmelerde).
İptal davası açılmazsa işlem geçerli sayılmaya devam eder, butlanlı işlem ise asla geçerli olmaz.
Butlanın Sonuçları
- Geçersiz sayılan işlem hükümler doğurmaz.
- Taraflar, eski hale iade edilir.
- Eğer işlem nedeniyle maddi zarar oluşmuşsa, tazminat gündeme gelebilir.
Bozdağ Hukuk Bürosu ile Geçersiz İşlemlere Karşı Etkili Hukuki Destek
Butlanla sakat işlemlerin tespiti ve iptali karmaşık hukuki süreçler gerektirebilir.
Bozdağ Hukuk Bürosu, butlan ve diğer geçersizlik halleriyle ilgili olarak müvekkillerine detaylı analiz ve etkili temsil sunmaktadır.